EXPEDITIE AARDVACHT
Expeditie Aardvacht
Een zoektocht naar Shakespeare’s eiland
Een plek waar schelpen spreken, bomen fluisteren, rivieren zingen, en elk zuchtje wind een verhaal vertelt.
In de beeldende en muzikale voorstelling ‘Expeditie Aardvacht’ reis je af naar Shakespeare’s magische eiland, waarop mens en natuur nog als één samenleven. Hier maken vier muzikale performers het onzichtbare hoorbaar en geluiden tastbaar, in een hoopvolle pas de deux tussen twee oerkrachten:
de natuur en de mens.
Wat kan het eiland ons vertellen over onze samenhang? Kunnen we horen wat het ons te zeggen heeft, voordat de storm straks losbarst? Een theatrale microdosering, waarin het kleine groots wordt en het grote weer wordt teruggebracht tot iets kleins.
Hoor, de wind sluipt ons achterna
Zwerft tussen de takken
Schuilt tussen de bladeren
Stuurt ons bericht
Een noodsignaal
​
Na ‘WoodLand’ over het geheime ondergrondse leven van bomen, trekt DeJong&DeWitte er in ‘Expeditie Aardvacht’ opnieuw met je op uit. Met songs geïnspireerd op Shakespeare’s originele teksten nemen vier muzikale performers je mee in een beeldende en muzikale verkenningstocht over de wortels van ons bestaan.
SYNOPSIS
Speeldagen
Hoogte80 Festival, Arnhem / proeve
Museum Arnhem, Arnhem / proeve
Limburg Festival, Grathem / première
Musis&Stadstheater, Arnhem
​
Caprera, Bloemendaal
​
9 t/m 12 mei
22, 23 juni
9, 10 aug
23 t/m 25 aug
30 t/m 1 sept
21, 22 sept
ACHTERGROND
The Tempest / De Storm
Voor ‘Expeditie Aardvacht’ duiken we in 'The Tempest / De Storm’, het allerlaatste stuk van William Shakespeare dat hij, achteraf bezien, precies schreef op het kantelpunt van twee tijdperken. Want in 1610, het jaar waarin hij aan het toneelstuk begon, bereikte de CO2-concentratie in de atmosfeer een dieptepunt. Daarmee transformeerde het Holoceen definitief in het Antropoceen: het tijdperk van de mens, waarin de gevolgen van menselijk handelen drastisch van invloed zijn op het klimaat van de aarde; iets dat zich zichtbaar aftekent in de ijskernen.
​
Was Shakespeare de eerste milieu activist?
Vanuit milieu-oogpunt bekeken, speelt ‘The Tempest’ zich dus af, op dat allerlaatste stukje ongerepte natuur. Toen de mens nog als gelijkwaardige entiteit met de natuur samenleefde en geesten en magische natuurkrachten nog deel uitmaakten van onze belevingswereld. Maar waar we vroeger betoverd waren door de magie die de natuur in zich herbergt, houdt nu de betovering van de vooruitgang ons in de greep. Niet alleen vervagen volledige ecosystemen sindsdien in ijltempo van de wereld; ook in ons denken en voelen vervreemden we steeds meer van onze natuurlijke staat van zijn.
Wat poogde Shakespeare ons te vertellen, toen hij voor zijn toneelstuk besloot om de gecultiveerde wereld in contact te laten treden met die ongerepte natuur? Toen hij in zijn script de mens als toekomstige heerser van het eiland neerzette? Had Shakespeare voorspellende gaven toen hij ‘The Tempest’ schreef? Was hij de eerste milieu activist?
​
Eiland van geluid
Zoals Caliban laat weten: Shakespeare’s eiland barst het van geluid. ‘Ze zingt en klingelt, uw oren tuiten van den tingeltangel, (…) van duuzend vogelkes en beestenzangen’, in vrije vertaling van Tom Lanoy. Het is dan ook via de muziek dat het hoofdpersonage in ‘Bestemming Caliban’ contact maakt met die wereld.
Beluister hier alvast een fragment van Hanneke's Shakespeare song: ‘Speak, if you can'.
TEAM
Team
Concept: DeJong&DeWitte
Dramaturgie/eindregie: Silke van Kamp
Dramaturgie/tekstbijdragen: Evianne Lamme
Songs: Hanneke de Jong, Rocco Ostermann
Lyrics: Hanneke de Jong (deels naar Shakespeare)
Arrangement: Manna Horsting, Rocco Ostermann
Performance & muziek: Hanneke de Jong, Dion Vincken, Rocco Ostermann, Manna Horsting
Beeld & Interactie: Jonas de Witte
Geluidsontwerp: Manna Horsting
Scenografie: Hester Jolink
Kostuumontwerp: Jessica Helbach
Techniek: Jorn Kortooms
Met dank aan: Lavalu, Lara Peters, Stichting Sneeuwvonk, Gemeente Arnhem,
Provincie Gelderland, BNG-cultuurfonds
​
DeJong&DeWitte werken vanuit hun veelzijdige achtergrond in beeldende kunst, vormgeving, film, muziek en theater aan voorstelling, installaties en beeldconcerten, waarin het publiek actief wordt aangemoedigd om een eigen verhaal te destilleren. Jonas de Witte geeft met zijn videobeelden vorm aan de muziek, o.a. door klanken en geluiden zichtbaar te maken, en buigt zich samen met Hanneke de Jong over het algemene concept. Middels het vluchtige karakter van projectie vertolkt hij daarnaast de mystieke krachten van het eiland. Video fungeert niet alleen om de atmosfeer van het eiland weer te geven, maar dient ook als tegenspeler, bijvoorbeeld wanneer het de storm laat razen. Hanneke richt zich naast de ontwikkeling van het concept op het verweven van de (gesproken) teksten met de oude Shakespeariaanse taal, waarmee zij het songmateriaal ontwikkeld.
​
Silke van Kamp is een nieuwe kracht in het team, vervult de rol van dramaturg en eindregisseur. Vanuit beide disciplines ondersteunt zij de verschillende ontwikkelingsfasen.
Samen met schrijfster Evianne Lamme, waarmee we al eerder samenwerkten, o.a. voor het recente project ‘Woodland’, maken we de verhaallijn concreet, geven de personages vorm, en schrijven we teksten. ‘Destination Caliban’ is geen liedprogramma met tussenteksten en video op een achterwand, maar een gezongen voorstelling, waarin als bij een opera het verhaal de ruggengraat vormt, en muziek samen met de andere media samensmelt. Hester Jolink heeft als scenograaf een uitgebreide staat van dienst in multidisciplinaire processen (o.a. Bambi, Houten Huis). Zij heeft DeJong&DeWitte al decor ontworpen voor 'Project Solaris', 'Ik Was Hier' en 'WoodLand'.
Manna Horsting, met wie we eerder kennis maakten bij het project ‘Stadswoud’, arrangeert de songs naar theatralere klanken. Niet om tot goed geproduceerde songs te komen, maar om vanuit de inhoud de muziek kracht bij te zetten, geïnspireerd op de wisselwerking tussen de mens en het natuurlijke.
Rocco Ostermann, zanger, multi-instrumentalist, componist, auteur en verhalenverteller, winnaar Music Maker Award in de categorie gitaar en o.a. bekend van De Niemanders, Donnerwetter en Magic Fisch, wordt als muzikale performer ingezet om de verschillende natuurkrachten theatraal te vertalen. Acteur en cellist Dion Vincken wordt als veelzijdig artiest betrokken om de stem van Caliban te vertolken.
​Jorn Kortooms in locatie- en multimediale projecten, draagt hij er zorg voor dat de techniek onzichtbaar wordt ingezet, ten dienste van het verhaal.
PERS - (WoodLand)
Publieksreacties:
​
“Een prachtige verhalende reis door het bos in combinatie met een beetje magie.”
​
“Prachtig hoe jullie Macbeth van een heel andere kant hebben laten zien. Betoverend mooi.”
​
“Een voorstelling om nog veel over na te denken en na te praten. Wat een prachtige ervaring.”
​
“Het bos zal nooit meer hetzelfde zijn!”
​
​
​
De Gelderlander 01-10-2020 / Door Mirjam van Zelst
​
Dagblad De Limburger 30-08-2021
****
​
In een particulier bos op de grens van Grathem en Baexem speelt het uit Arnhem afkomstige gezelschap DeJong&DeWitte het indrukwekkende WoodLand. Met een iPod in de hand en een koptelefoon op, volg je als publiek de reis die Hanneke maakt naar het mysterieuze Britse woud waar Shakespeare geïnspireerd raakte voor zijn wereldberoemde Macbeth. Terwijl Hanneke via de koptelefoon hoort vertellen, reis je (letterlijk) met haar mee door het bos waar ze alles wat ze denkt te weten los moet laten. Ratio en verstand spelen in het woud geen rol. je bent. Zo simpel is het. Om te luisteren,
te voelen en te leven. Geweldige voorstelling.
​
Door Kim Noach